Van’ın acil çözüm bekleyen sorunlarını içeren, 24 sayfalık kapsamlı bir rapor hazırladığını ve bunu ilk olarak, Van’a gelen Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’a sunduğunu aktaran iş insanı Kandaşoğlu, “Ayrıca, başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, Cumhurbaşkanı Yardımcımız Sayın Cevdet Yılmaz ve tüm bakanlarımıza iletmeyi planlıyorum. İnşallah, bu sorunların çözümü için güçlü ve somut geri dönüşler alırız” dedi.
Bakan Bak, Van’da toplu açılış töreninde konuştu
“VAN POZİTİF BİR KALKINMA PROGRAMINA TABİ TUTULMALIDIR”
Kandaşoğlu, Bakan Bak’a sunduğu raporun girişinde; “7000 yıllık tarihi olan Van ili, bölgede yaşanan olumsuz olaylar nedeniyle büyük bir göç dalgasına maruz kalmıştır. Dışarıdan gelen nüfusun yanı sıra, köylerden de büyük bir göç akını olmuş ve birçok köy boşaltılarak şehir merkezine taşınmıştır. Ancak, Van’ın altyapısı yılar önce 200-300 bin nüfusa göre planlanmış olup, bu ani nüfus artışıyla yetersiz hale gelmiştir. Bu nedenle Van, ayrıcalıklı bir yaklaşımla pozitif bir kalkınma programına tabi tutulmalıdır. Şehrin dışa açılması ve yeni ticaret merkezlerinin kurulması acil bir ihtiyaçtır. Örneğin, Başkale – Gelincik ve Çaldıran – Çilli sınır kapılarının acilen ticarete açılması büyük önem taşımaktadır çünkü nüfusun yaklaşık % 40’ı iş imkânı bulmak için il dışına gitmek zorunda kalmaktadırlar” ifadelerine yer verdi.
“EYLEM PLANI UYGULANMALIDIR”
Kandaşoğlu, “Van’ın gelişim yönündeki engelleri tespit edilip hızlıca bir eylem planı uygulanmalıdır, zira ilin üstlenmiş olduğu çok önemli bir misyon bulunmaktadır. Son yıllarda hem İran hem de Irak halkı, Van’ı, Urartu dönemindeki gibi bir merkez olarak görmeye başlamıştır. Ayrıca iklim değişikliği nedeniyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki diğer iller de Van’a benzer bir ilgi göstermektedir. Bu yüzden Van’ın eksiklerini hızla gidermek büyük bir öncelik haline gelmiştir” diye kaydetti.
24 SAYFALIK RAPOR, 22 BAŞLIKTA SUNULDU
VATSO Der Yönetim Kurulu Başkanı Zahir Kandaşoğlu imzasını taşıyan rapor, talepleri 22 başlık altında toplarken, 24 sayfadan oluşuyor.
Kandaşoğlu’nun hazırladığı raporun içeriği tam olarak şu ifadeleri içeriyor;
“1. ŞEHİR İÇİ SIKIŞIKLIK VE ALTYAPI SORUNLARI
Van’ın coğrafi konumu şehirde ciddi bir sıkışıklık yaratmakta, altyapı ise yetersiz kalmaktadır. Özellikle 7000 yıllık tarihi Van kentinin kimliğini bozan ve yatırımları olumsuz etkileyen 18. madde, şehrin gelişmesini durma noktasına getirmiştir. Yeni yapı izinlerinin durdurulması ve şehri dışa açma ve şehrin giriş çıkışlarda yolların sağında ve solunda bulunan tüm eski yapılar ve görüntüsü bozuk olan tüm iş yerleri başka bölgelere gönderilmelidir ve gerçekten şehre şehir görüntüsü verilmelidir. Onun için yepyeni bir yasa ile tümünü düzeltmek gerekmektedir.
2. ÇEVRE YOLU PROJESİ
Yıllardır tamamlanamayan çevre yolu projesi, Van’ın gelişimi için kritik önem taşımakta çünkü bu yol bitmelidir ki Van’ın çok büyük bir sorun haline gelen trafik sıkışıklığı bir kaç alternatif bağlantı yolları sağlayarak başka çözüm aramak fırsatı olsun. Onun için bu yol da biterse bir bütün hale gelecektir. Acilen tamamlanması gerekmektedir.
3. TRAFİK SORUNLARI (OTOGAR VE EMNİYET KAVŞAĞI)
Organize Sanayi Bölgesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, yazlık yolları ve diğer yoğun bölgelerden gelen trafik, özellikle otogar ve emniyet kavşağındaki büyük bir yoğunluğa neden olmaktadır. Vatandaşlara zor anlar yaşatmaktadır. Yılardır kavşağın yapılması beklenmektedir.
4. ŞEHİR İÇİ TRAFİK DÜZENİ EKSİKLİĞİ
Şehir giriş ve çıkışında ciddi trafik sorunları yaşanmakta, trafik polisleri ve zabıta ekiplerinin şehir içinde yetersizliği nedeniyle araçlar düzensiz ve uzun süre park edilmektedir, bu nedenle ciddi sorun teşkil etmektedir.
5. VAN HAVALİMANI
1943 yılında kurulan Van Havalimanı, prefabrik ve çelik yapılardan oluşmakta, içerisinde bulunan sosyal tesisler çok yetersiz kalmaktadır. Uluslararası gelen turist ve gruplara cevap vermemektedir. Gelen turistlerin moralini ciddi bir şekilde bozmaktadır, bu nedenle acilen modern bir binaya ihtiyaç duyulmaktadır…
6. OTOGAR EKSİKLİĞİ
Van’da şehirlerarası büyük ve köklü otobüs firmaları olmasına rağmen Van’da bulunan terminal tesisi çok yetersiz. Bölgeye hizmet verebilecek modern bir Terminal Kompleksine acilen ihtiyaç duyulmaktadır. Mevcut otogar yetersizdir ve plansız yapılardan oluşmaktadır. Görüntüsü bile hoş olmayan bir durum.
7. VEDAŞ VE DOĞALGAZ FİRMALARI
Van’ın elektrik ve doğalgaz altyapısı eski ve bakımsızdır. Bu firmalar kaç yıldan beri çok cüzi bir fiyatla özelleştirmeden alındı ancak o gündür, bu gündür sözleşmelerde olmasına rağmen 5 yıl içerisinde şehir içinde bulunan tüm yer üstü hatlar, yer altına alınması gerekmekteydi. Buna rağmen hiçbir yeterli yatırımı yapmamakta, sorunlar yalnızca ufak, tefek değişikliklerle geçici çözümlerle giderilmeye çalışılmaktadır. Ayrıca, doğalgaz çalışmaları sonrası şehir içi bir harabeye dönüşmektedir. Kazılan yollar sözleşmeye göre düzgün onarılmamaktadır.
8. TARIM VE HAYVANCILIK SORUNLARI
Van’ın büyük tarım ve hayvancılık potansiyelinin yanı sıra iklim değişikliği nedeniyle Van’da meyve ve yaş sebzecilikte büyük çapta yapılmaya başlamıştır. Eğer saha kontrol altına alınabilirse ikinci Çukurova olabilir ancak yanlış tarım politikaları ve yönetim uygulamalarının yetersiz kalmasından dolayı bölge zarar görmektedir. 1980 yıllarında özellikle Van ve çevre illerde orta doğuya günlük 2-3 bine yakın küçükbaş hayvan ihracat yapılıyordu ancak ne yazık ki bugünde ithal etmek zorunda kaldık. İşte bu konuların üzerinde çok ciddi bir çalışma yapılmazsa inan ki her şey çok daha da zor olacak. Bölgede küçükbaş hayvan organize bölgesinin çok acilen kurulmasına hız verilmesi gerekiyor ve ciddiye alınması gereken en önemli konudur.
9. ŞEHİR KİMLİĞİNİ KAYBEDEN VAN
Van, turizmde cazibe merkezi ilan edilen eski Van, çok acilen gereken tüm çalışmalar başlamalıdır, yoksa şehir özelliklerini kaybeder ve köy kent görünümüne dönüşür. Turizm planlamasında Van, öncü il ilan edilmeli, disiplin altına alınmalı ve yeni düzenlemeler getirilmeli, eksik olan ne varsa tamamlanması gerekir. Tüm ülkeden gelen turistlere hizmet verebilir bir duruma gelmelidir.
10. KUSKUNKIRAN TÜNELİ
Van ile Bitlis arasında bulunan tünel hala tek tüplü. Bu tünel Van’ı İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Antalya gibi illere bağlıyor. Tek tüplü olduğundan dolayı ölümlü kazalar da oluyor. Bu tünelin acilen çift tüplü olması gerekiyor. Türkiye’de son yıllarda yapılan tüm tüneller çift tüplü iken bu tünelin tek tüplü olması Van’a yakışmıyor.
11. VAN – KAPIKÖY
Kapıköy sınır kapısında gelen İranlılar ülkemize büyük katma değer sağlamaktadır. Van’da alınan ürünlerin % 90’ı batıdaki illerimizden üretilen mallardır, onun için ülkemizin tümüne ciddi katkılar sağlamaktadır ancak, ne yazık ki, 5 yıldızlı gümrük binasına rağmen sosyal tesis eksikliği sahada çok ciddi bir şekilde dikkat çekmektedir. Saatlerce bekleyen insanlara hizmet verecek, temel ihtiyaçları görebilecek tesisleri bulunmamaktadır. Kapıköy ve Van arası yolcu taşımacılığında da çok büyük bir sorun ve düzensizlik olmaktadır. Van Büyükşehir Belediyesi otobüs seferlerine derhal başlaması gerekmektedir.
12. SAHİL YOLU
Sahil yolu, Van’ın turizm potansiyelini artıracak projelerden biridir. Özellikle Çarpanak Adası’nın ulaşım, alt yapı sorunu ve imar durumu çözüldüğü takdirde bu alan turizm bölgesi olarak ilan edildiğinde çok büyük değişik tesisler yapılacak ve ciddi yatırımlar gelecektir. Büyük bir hareketlilik yaşanmaya başlayacaktır ve devam eden sahil yolunu çok acilen Erciş ve İpekyolu’na bağlarsak yurt dışındaki yatırımcılar buraya gözü kapalı gelecektir ve yatırım yapacaklardır.
13. VAN ŞEHİR STADYUMU
Van, 7000 yıllık tarihi boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve Urartu döneminde ilk başkent unvanını kazanmış bir kenttir. Bölgenin en büyük göç alan şehirlerinden biri olan Van, nüfusu 1.500.000’i geçtiği gibi, ülkede en fazla genç nüfusa sahip illerden biridir. 30 yıl öncesine kadar Vanspor, 10 yıl boyunca birinci ligde mücadele etmiş ve her dönemde 2. ligde şampiyonluk için mücadele eden bir futbol takımına sahip olmuştur. Ne yazık ki, bu kadar köklü bir tarihe ve spor geleneğine sahip olan Van, modern bir stadyuma sahip değildir. Kış aylarında maçlara gelen 25 bin taraftar, çeşitli sorunlar ve zorluklarla boğuşmak zorunda kalmakta, bu durum taraftarlar ve şehir için kabul edilemez bir hal almaktadır. Bu nedenle çok acilen ilimize yakışır bir stadyumun yapılması zaruridir…
14. TRAMVAY
Van’ın hayati projesi olan Edremit-Toki Van arası ve Van Yüzyıl Üniversitesi arası olmazsa olmazı, tramvay hattı çok büyük bir aciliyet hale gelmiştir ve derhal ihaleye çıkmalıdır çünkü Van ve Edremit, Yüzüncü Yıl Üniversitesi yollarında çok büyük bir rahatlama sağlayacaktır.
15. VAN BALI VE ARICILIK YETİŞTİRİCİLİĞİ
Van’ın en büyük özelliklerinden biri, dünyada eşi benzeri olmayan yüksek dağları ve yaylalarında yetişen bin bir çeşit çiçektir. Örneğin, Erek Dağı’nın eteğindeki Keşiş Gölü’nde birçok farklı renkte çiçekler açar. Artos Dağı’nın eteklerindeki Çatak ve Görentaş köylerinde ise sapsarı çiçekler yetişmektedir. Bu çiçeklerin dünyada başka bir örneği yoktur. Çaldıran ve Muradiye ovalarında, Erciş’in Zilan Dağı eteklerinde farklı bitkiler açar. Gevaş’taki kanispi yaylalarından, uçkun ve siroz gibi bitkiler elde edilirken, Gürpınar yaylarından da otlu peynir yapımında kullanılan çeşitli otlar ve bitkiler bulunmaktadır. Bu kadar çeşitlilik insanı şaşkına çeviriyor. Bu nedenle, Van’da organik tarım ve üretim için büyük bir potansiyel bulunmaktadır. Yapılacak çalışmalar için yeni teşvikler ve pozitif destekler sağlanmalıdır. Böyle bir destek verildiğinde, dünyada tanınan organik bir bal markası oluşturulabilir ve bu ürünler dünyaya pazarlanabilir.
16. KUZEY VAN GÖLÜ DEMİRYOLU PROJESİ
Bu proje yarım yüzyıldır Van’ın gündeminde. Bu proje olursa Asya ile Avrupa birbirine kesintisiz bağlanacak. Vagonlar Van Gölü’nde feribotları beklemeyecek. Van ile Tatvan birbirine demiryolu ile bağlanacak. Van ve Tatvan başta olmak üzere trenin geçtiği Erciş, Adilcevaz ve Ahlat gibi ilçeler de gelişecek. Van ve Bitlis yıllardır bu projenin hayata geçmesini bekliyor.
17. VAN -ŞIRNAK KARAYOLU
Bu yol Van ve Şırnak için hayati öneme sahip. Bu yol biterse 9 saatlik yol 3 saate inecek. Orta Asya ile Ortadoğu, Kapıköy ile Habur sınır kapıları yakınlaşacak. Ticaret müthiş ivme kazanacak. Van ile Şırnak’ın komşuluğu harita üzerinde kalmayacak. Bu iki il komşu ama aralarında direkt ulaşım yok. Ulaşım Bitlis, Siirt ve Batman üzerinden sağlanıyor.
18. BAHÇESARAY KAR TÜNELİ
Effan Orhan haberidir. Lütfen 5 dakikanızı ayırın ve bu mesajı okuyun. Bu mesele sadece Bahçesaray halkının meselesi değil; burada görev yapan doktorlar, hemşireler, askerler, bankacılar, öğretmenler ve daha nicelerinin hayatını etkileyen bir sorundur. Bahçesaray halkı sadece 6 kilometrelik bir kar tüneli istiyor. Çünkü her kış ölümle burun buruna yaşıyoruz! Çığ deyip geçmeyin. Bir çığ düştüğünde 10 kişi altında kalıyor ama 5.000 kişi kurtarmaya geliyor. Sonrasında ikinci bir çığ düştüğünde, bu 5.000 kişi tehlike altında kalıyor. Örneğin, yaşanan bir faciada 42 insanımızı kaybettik. Bu acı hepimizin yüreğinde derin izler bıraktı. Ateş düştüğü yeri değil, tüm Türkiye’yi yakıyor!
Neler yapılmadı?
Delme tünel projesi 4 yıldır konuşuluyor. Ancak 9 kilometrelik delme tünel hem çok yüksek maliyetli hem de 10 yıldan önce bitmesi imkânsız görünüyor. Bugüne kadar kar tüneli için somut bir adım atılmadı.
Bizim talebimiz ne?
Sadece 6 kilometrelik kar tüneli! Bu, her yıl aynı noktalardan tekrar tekrar çığ düşen bölgelerde insanların hayatını kurtaracak bir çözüm. Bahçesaray halkı, 5 kilometrelik çığ tünellerini kısım kısım ve toplamda en fazla 2 milyar TL yatırım bedeliyle talep ediyor. Bu proje sadece Bahçesaray için değil, herkes için hayat kurtaracaktır. Herkesin hayatı tehlike altında. Daha fazla geç olmadan çözüm için harekete geçelim!
19. MURADİYE ŞELALESİ
Ekonomisi güçlü olmayan şehirler, ilerleyemeyecek ve yerinde saymaya devam edecektir. Bu durum, her geçen gün daha fazla kan kaybına neden olacaktır. Bu yüzden, Van’ın sahip olduğu tüm yer altı ve yer üstü zenginlikleri büyük bir gayretle değerlendirerek, hak ettiği konuma taşımak zorundayız. Çünkü artık ekonomi büyük ölçüde turizm üzerinden şekillenecek. Dünyada eşi benzeri olmayan ve her mevsimde farklı bir güzellik sunan Muradiye Şelalesi, bu anlamda büyük bir potansiyele sahiptir. Ancak, şelalenin acilen düzgün bir çevre düzenlemesine ve turizme tam anlamıyla hizmet verebilecek sosyal tesislere ihtiyacı bulunmaktadır. Bu çalışmalar bir an önce hayata geçirilmelidir.
20. HOŞAP KALESİ
Hoşap Kalesi, bildiğiniz gibi binlerce yıldır dimdik ayakta duran eşsiz bir mirastır. Ancak ne yazık ki, bugüne kadar yapılan küçük çaplı restorasyon çalışmaları yetersiz kalmaktadır. Bu önemli ve büyük eser, çevresiyle birlikte kapsamlı bir restorasyona tabi tutulursa, büyük bir turizm potansiyeline sahip bir merkez haline gelebilir. Aynı yol güzergâhında bulunan Çavuştepe gibi, Urartulardan kalan ve tarihimize ışık tutan birçok değerli kalıntı da bu bölgededir. Eğer bu alanda büyük çaplı çalışmalar yapılırsa, yalnızca Hoşap Kalesi değil, çevresindeki tüm tarihi eserler de ortaya çıkarılarak bambaşka bir turizm merkezi haline gelecektir. Ayrıca, Van’ın tarihi zenginlikleri arasında Yedi Kilise Köyü, Amik Kilisesi ve Adır Kilisesi gibi eserler de bulunmaktadır. Bu değerli mirasların korunması ve turizme kazandırılması, bölgenin ekonomik ve kültürel gelişimine büyük katkılar sağlayacaktır.
21. VAN-BAŞKALE TRAVERTENLERİ
Van’ın Pamuk Kalesi, eşsiz ve benzersiz özelliklere sahip bir tarihi yapı olarak dikkat çekmektedir. Ancak, bölgedeki olumsuz olaylar nedeniyle hak ettiği ilgiyi görememiş ve gündeme yeterince gelememiştir. Bununla birlikte, Başkale’deki doğal travertenler, son zamanlarda ziyaret eden turistlerin odak noktası haline gelmiştir. Bölgeyi ziyaret eden herkes, travertenlerin konumu, iklimi ve doğal güzellikleri hakkında hayranlıkla bahsediyor. Gerçekten de bu yer, başka hiçbir yerde bulunmayan bir atmosfer ve benzersiz bir doğa barındırmaktadır. Eğer bu bölgeye düzenleme ve tesisleşme çalışmaları yapılırsa, dünyanın turizm gündemine düşeceği ve büyük bir ses getireceği aşikârdır. Başkale’nin bu doğal harikası, etrafında hiçbir yapılaşma ya da görüntü kirliliği olmamasıyla, kendine has bir doğallık ve özgünlük sunmaktadır. Bu özellikleriyle adeta bambaşka bir dünyayı temsil etmektedir. Yeter ki bu değerlere sahip çıkalım, düzenli bir şekilde geliştirelim ve geleceğe taşıyalım.
22. VAN İNCİ KEFALİ BALIĞI
Van Gölü’nde yaşayan ve dünyada sadece bu bölgede bulunan İnci Kefali Balığı, son yıllarda dünya markası olma yolunda, Dardanel markası adı altında İnci Kefali Konservesi Uluslararası tüm marketlerde yerini alıyor. Emeği olan herkese teşekkür ederiz. Her yıl yumurtalarını bırakmak için Erciş’teki Zilan Deresi’ne doğru muhteşem bir yolculuk yapmaktadır. Bu süreçte balıkların akıntıya karşı defalarca zıplaması, izleyenlere eşsiz bir görsel şölen sunmaktadır. Doğanın bu harikası, hem çevre açısından hem de ekonomik olarak büyük bir öneme sahiptir.
-İnci Kefali, binlerce insan için bir geçim kaynağıdır ve bu doğal döngünün korunması, bölge ekonomisi ve ekosistemi için hayati önem taşımaktadır. Ancak, özellikle Erciş Şeker Fabrikası civarındaki Zilan Deresi’nde, balıkların zıplama döneminde gelen ziyaretçilerin ihtiyaçlarını karşılayabileceği bir altyapı bulunmamaktadır. İzleme alanında ciddi bir düzen eksikliği ve yetersizlik söz konusudur. Bu alanın ziyaretçilere uygun hale getirilmesi, doğaya zarar vermeden yapılacak düzenlemelerle hem bölge turizmini geliştirecek hem de insanlara daha konforlu bir deneyim sunacaktır. Bu doğrultuda, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın acilen bu alana müdahale ederek, modern, çevre dostu ve estetik bir tesis oluşturması gerekmektedir. Böyle bir yatırım, hem İnci Kefali’nin doğal döngüsünü koruyacak hem de bölge halkı ve ziyaretçiler için önemli bir değer yaratacaktır.”
Kaynak: Wanhaber: Ramazan Çetin
Editör: Gündem Van
